De 7 misverstanden over de FIRE-beweging

FIRE (financially independent, retire early) was tot een jaar of vijf geleden nog een hobby van een klein clubje wereldvreemde Excel-types. Inmiddels verschijnen er bijna wekelijks artikelen in de media. En daarmee rijzen ook de misverstanden. Niet zo vreemd, want de FIRE-beweging gaat door het leven met een slecht gekozen naam.

Zeven misverstanden en een poging om ze uit de weg te ruimen.

1. Financieel onafhankelijk, dat betekent toch dat je je eigen broek kunt ophouden? 

Ja, ook. Vroeger had je campagnes als ‘een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’. Maar hier wordt met financieel onafhankelijk bedoeld dat je niet meer hoeft te werken voor je geld. Je kunt dus leven van je vermogen. En er zijn mensen die dat al ergens tussen hun 30e en 40e voor elkaar krijgen.

2. Alleen weggelegd voor de superrijken dus? 

Nee. Eerlijk is eerlijk, het wordt absoluut lastig als je minder dan modaal verdient. Het gemiddelde lid van de FIRE-beweging is hoger opgeleid en heeft een goed salaris. Maar FIRE gaat met name over (veel) minder uitgeven dan je verdient. Minder consumeren, een kleiner huis, minder spullen, lagere vaste lasten. En het geld dat je overhoudt investeren. Bijvoorbeeld in aandelen, vastgoed, crowdfunding, deposito’s of aflossingen op je hypotheek. En dit consequent jarenlang volhouden.

3. Wat is er mis met werken? 

Niks. Zolang je er plezier en voldoening uit haalt. Werken is gezond. Maar veel mensen hebben werk dat helemaal niet zo gezond voor ze is. Ze raken burn-out of vinden het behoorlijk zinloos wat ze doen. Maar ze zitten er wel vijf dagen per week, zo’n 45 jaar lang. De beste jaren van hun leven.

Werk is niet hetzelfde als een baan in loondienst. Het kan ook vrijwilligerswerk zijn, een eigen onderneming of werk dat je zelfvoorzienender maakt: dingen maken, een ambacht leren, een moestuin aanleggen. Er is in de FIRE-beweging eigenlijk niemand die de ambitie heeft om de rest van zijn leven onder een palmboom te gaan liggen. Daar word je ook helemaal niet gelukkig van.

Mensen die FIRE nastreven willen de vrijheid hebben om te doen wat ze het liefste doen. Zonder zorgen te hebben of de rekeningen kunnen worden betaald.

4. Je hele leven op een houtje bijten, dat ga je toch niet volhouden? 

De meeste mensen in de FIRE-gemeenschap hebben niet het gevoel dat ze iets opofferen. We ruilen iets in voor iets beters. Geen grote auto, geen dure spullen en niet twee keer per jaar op vliegvakantie in ruil voor jezelf niet 40 uur per week opsluiten in een kantoor.

En consumptie maakt niet gelukkig. Ja, heel even. En dan willen we weer iets anders kopen.

Bovendien bepaalt iedereen zelf waar hij of zij zich senang bij voelt. Stel, je verdient 2500 euro netto per maand en daarvan zet je elke maand 1000 euro opzij. Dan weet je op den duur of 1500 euro per maand voor jou genoeg zou zijn om de rest van je leven van te leven. Het zijn communicerende vaten: kun je met minder geld toe, dan kun je eerder stoppen met je baan. Streef je naar ‘fat FIRE’, dan werk je langer door.

 5. En wat nou als de beurs instort, of als je aan het eind van je geld nog een stuk leven overhoudt? Hoeveel geld je nodig hebt om FIRE te worden kun je toch nooit van tevoren weten? 

Dat klopt. Er zijn allerlei berekeningen, maar garanties zijn er niet. En dat geldt voor iedereen. Je kunt je baan kwijtraken. De AOW kan verlaagd of afschaft worden. De pensioenkas kan leeg raken. Er kan hyperinflatie uitbreken. Misschien stort het hele financiële systeem wel in, zoals in 2008 bijna dreigde te gebeuren. Dan zijn we allemaal de klos.

Als er ergens veel en rationeel over geld wordt nagedacht, dan is het in de FIRE-gemeenschap. Ik ken niemand die de risico’s niet spreidt. Denk aan een lage hypotheek (of een afgelost huis) én beleggingen én iets aan passief inkomen én spaargeld en dan nog wat pensioen en AOW (als je niet naar Spanje verhuist).

En we zijn natuurlijk allemaal geoefend in bezuinigen. Ook dat biedt veerkracht.

6. Die RE van FIRE is in feite nep. Is er iemand die FIRE is en helemaal geen inkomsten meer heeft? 

Niet dat ik weet. De term FIRE is wat ongelukkig gekozen. Want bij retire denken we aan de klassieke manier van met pensioen gaan. Maar eigenlijk trek je je terug uit je baan. Om vervolgens te gaan doen wat je voldoening geeft en waar je gelukkig van wordt. Veel mensen die FIRE zijn gaan boeken schrijven, bloggen, andere mensen adviseren over hun financiën, ondernemen of les geven.

In de Nederlandse FIRE-gemeenschap is de term HOT populair geworden: Happy, Opportunity rich and Time rich. Steeds meer mensen streven niet naar 100% FIRE, maar naar een levensstijl die hen zoveel mogelijk ruimte biedt om de dingen te doen die ze graag doen.

7. Zijn jullie van die Excel-nerds die de hele dag met geld en spreadsheets bezig zijn? 

Er zijn zeker Excel-nerds onder ons. Maar FIRE gaat over veel meer dan geld. Daarom is – wederom – de naam wat ongelukkig. Mensen die met FIRE bezig zijn gaan bewust met geld om, maar denken ook bewuster over het leven na. Veelal is het een keus om uit de ratrace te stappen. Besparen en consuminderen betekent bovendien bijna altijd een kleinere belasting voor milieu en klimaat. Verder raakt het aan dingen als zelfvoorzienendheid, tiny houses, doe-het-zelven, gezond leven en gelukkig worden.

En je hebt onder ons allerlei soorten en smaken. De FIRE-gemeenschap is niet zo gemakkelijk in een hokje te stoppen. Sorry jongens.