De crisis waarvoor alles zou moeten wijken
Al langere tijd wilde ik er weer over schrijven, maar ik kon steeds de woorden niet vinden. De klimaatcrisis. Ik kan er nog steeds geen woorden voor vinden, maar het onderwerp is te belangrijk om te laten liggen. En nee, het is niet zo’n vrolijk verhaal.
De enige mogelijkheid die ik nog zie is heel hard protesteren. Greta Thunbergstijl.
Het is allang begonnen
Ik tik dit stukje in de tuin. In een korte broek en een shirtje. Onder de parasol, want in de zon is het te heet. Het is eind oktober. En nee, ook in Noord-Spanje zijn zomerse temperaturen eind oktober niet normaal. Of misschien moet ik zeggen: waren niet normaal.
De vorige herfst was het ook al zo warm. Toen marcheerde de legerrups mijn tuin in. Een exoot. Op dit moment hebben we hier trouwens last van de Aziatische hoornaar. In januari 2019 viel er zulke zware regen dat overal in Asturias de boel overstroomde en wegen en spoorrails verwoest werden door modderlawines. Ze zijn op sommige plekken nog steeds met de reparaties bezig.
De afgelopen week viel er in vijf dagen tijd bijna 20% van de jaarlijkse neerslag.
Vervolgens kregen we eind februari 2019 bosbranden. Midden in de winter. Van de overstromingen had ik op de hoogte waarop ik woon niet zo’n last. Behalve dat het drinkwater bruin werd; agua de chocolate noemden mijn buren het. De bosbranden kwamen tot een paar honderd meter van mijn huis.
Ik zit nu dus in de tuin onder de parasol, maar nog maar een paar dagen eerder kwam de regen met bakken uit de lucht. Een weerstation hier in de buurt registreerde 166,4 mm in vijf dagen tijd. Dat is bijna 20% van de hoeveelheid regen die hier normaal gesproken in een jaar valt. Voor zover er nog een normaal is.
En alles wat ik net vertelde gaat alleen nog maar over het hele kleine stukje aarde waarop ik leef. Dit gebeurt wereldwijd. Iedereen kent er voorbeelden van.
Deplorabele insectenstand
We zijn in een astronomische versnelling bezig om deze aarde onleefbaar te maken. Met name de laatste dertig jaar gaat het echt kneiterhard. De klimaatcrisis, de afname van de biodiversiteit en de milieuvervuiling. De gevolgen zijn allang niet meer alleen voor onze kinderen en kleinkinderen.
In China bestuiven ze in sommige gebieden fruitbomen met de hand. Er zijn daar geen bijen meer. Afgelopen zomer publiceerden wetenschappers een studie op basis van 73 verschillende onderzoeken naar de afname van het aantal insecten in de wereld. Daaruit blijkt dat 40% van alle insectensoorten met uitsterven bedreigd worden. Het totale aantal insecten neemt elk jaar met 2,5% af. Jaar in jaar uit.
Klimaatvluchtelingen
Volgens een studie van onder meer Thomas Piketty is de rijkste 10% van de wereld verantwoordelijk voor 45% van alle CO2-uitstoot. De ongelijkheid die door de klimaatcrisis ontstaat is enorm. Want wie hebben er (straks) het meest onder te lijden? De armsten in de wereld natuurlijk. Het is hun leefomgeving die het meest wordt bedreigd. Die onbewoonbaar wordt door droogte, bosbranden, overstromingen en mislukte oogsten.
Die mensen gaan om te overleven hun heil ergens anders zoeken. Het IPCC verwacht dat er in 2050 wereldwijd 150 miljoen klimaatvluchtelingen zijn. Door de opwarming van de aarde worden niet alleen meer delen van de wereld onbewoonbaar, door de stijging van de zeespiegel blijft er ook steeds minder land over.
Te langzaam en te weinig
Het toekomstbeeld is asgrauw. En er gebeurt veel te weinig om een catastrofe te voorkomen (voor zover die catastrofe niet allang plaatsvindt). De vergelijking van Greta Thunberg met een huis dat in brand staat is treffend. Het is alsof we rook onder een deur door zien komen, maar nog staan te discussiëren over wie het bluswater moet betalen. Of over hoe erg de brand eigenlijk is. Misschien is het maar een klein vuurtje en misschien hebben wij het niet aangestoken.
Het zal wel iets met rouwstadia te maken hebben. Sommige mensen zitten nog in de ontkenningsfase of zijn boos. Bang dat ze iets van hun welvaart moeten inleveren. Het is alsof je je handbagage wilt veiligstellen terwijl het vliegtuig neerstort.
Het enige wat ons nog kan redden zijn hele snelle en hele drastische maatregelen. Wereldwijd. Eerlijk gezegd zie ik dat niet gebeuren. Niet op tijd tenminste. De wereldleiders en politici die de klimaatcrisis zouden moeten smoren met stevige wetgeving en pijnlijke maatregelen worden door ons gekozen. En wij worden bij de eerste de beste kleine maatregel al boos.
Ik zie het somber in.
Radicaal protest
Er is van onderop een tegenbeweging ontstaan en die neemt rap in omvang toe. Greta Thunberg, alle Fridays For Future stakers en Extinction Rebellion (XR) bijvoorbeeld. En in Nederland is er Stichting Urgenda, die een belangrijke rechtszaak won tegen de overheid. Komt onze redding van dit soort initiatieven?
Sommige mensen vinden de XR-rebellen radicaal en zeggen dat stakende scholieren beter naar school kunnen gaan. Jelmer Mommers van De Correspondent stelt terecht in zijn stoomcursus klimaatverandering dat het pas echt radicaal zou zijn om door te gaan op de huidige weg. Doorgaan met olie, kolen en gas. Want dan weten we zeker dat we de aarde in ongeveer twee generaties grotendeels onleefbaar hebben gemaakt.
De enige mogelijkheid die we lijken te hebben is massaal protest.
Al die jonge mensen hebben volstrekt gelijk: wat doet een opleiding ertoe als wereldleiders niet ingrijpen? Natuurlijk doen we allemaal onze eigen kleine steentjes. Plantaardiger eten, minder vliegen, niet meer de Action en de Primark leegkopen. Maar de enige echte mogelijkheid die we lijken te hebben om de opwarming van de aarde te stuiten is massaal protest. Rechtszaken, demonstraties, acties, boycots. Heel hard eisen dat ze ons huis gaan blussen. Greta Thunbergstijl. CO2-belasting, halvering van de veestapel, kerosinetax, een verbod op nieuwe olieboringen, de milieubelasting van producten doorberekenen, massaal bomen planten en massaal zonnepanelen aanleggen. Om maar wat opties te noemen.
De aarde staat in brand. En alleen drastische maatregelen gaan ons nog redden. Of de pijn wat verzachten, want we zitten allang diep in de ellende. Om met Jelmer Mommers te spreken: hoe erg het wordt, dat bepalen we zelf.
De volgende keer schrijf ik weer over iets leuks. En dan volgt er over een tijdje weer een klimaatblog. Daarvoor is het onderwerp gewoon te urgent.
Het was niet de eerste keer.
- It’s the climate, stupid (10 augustus 2016)
- Over Leslie, een rupsenplaag en klimaatverandering (15 oktober 2018)
- Aan hedonisme ten onder (18 december 2018)
- Over klimaathelden en leunstoelcynici (9 februari 2019)
You may also like
Beschermd: Een update over van alles
Het water staat aan de lippen
Comments
Tja, ik vind dit ook verschrikkelijk. Je schijft: ´De enige mogelijkheid die we lijken te hebben is massaal protest.´ En je noemt allerlei opties. Maar de echte oplossing is heel simpel en noem je niet. Jammer. Die is: ´graceful degradation´ van 5 miljard mensen. En daarna zorgen dat het nooit meer boven de 4 miljard mensen op aarde worden. Implementatie kan lastig worden, maar zo simpel is het. Veel succes mensheid!
Die ‘oplossing’ noem ik bewust niet, want ik vind het geen oplossing. Even los van dat er niks ‘graceful’ is aan gedwongen geboortebeperking. Het aantal kinderen per vrouw is allang dalende en daalt verder naarmate de welvaart stijgt. En daar zit nou precies het probleem. Want meer welvaart betekent meer CO2-uitstoot. Veel meer CO2-uitstoot.
Inderdaad geen leuk en ook geen gemakkelijk bericht. Maar ik denk dat we meer kunnen doen dat alleen maar staken. Veel bloggers tonen aan dat zuinig leven geen degradatie van levensstandaard hoeft te betekenen. Eerder het tegendeel. Hetzelfde geldt voor klimaatbewust leven, wat overigens vaak hand in hand gaat met zuinig leven. Werk aan de winkel dus voor alle inspirerende mensen op aarde
Dat ook!
Ik ben het met Tinus eens, geboortebeperking is de oplossing maar niemand benoemd de roze olifant in de kamer. Er moeten drastische maatregelen worden genomen, maar ik zie het niet gebeuren. Een paar maatregelen voor de boeren, ze protesteren en het wordt al weer afgezwakt. Mensen zijn kortzichtig. Aĺleen een grote ramp zal het tij keren.
Het wordt door zat mensen benoemd, maar geboortebeperking is een schijnoplossing en het lijkt wel een excuus om verder vooral niks te hoeven doen. Los van de uitvoerbaarheid en alle ethische bezwaren:
– Geboortebeperking gaat veel te langzaam om de klimaatdoelstellingen te halen. De wereld moet al klimaatneutraal zijn in 2050.
– De wereldbevolking stijgt op dit moment niet omdat er teveel kinderen worden geboren, maar omdat er te weinig mensen doodgaan. Door vergrijzing.
– De CO2-uitstoot van een kind dat in een rijk land wordt geboren is 20 tot 30 keer hoger dan dat van een kind dat in Afrika ter wereld komt. Dus als je dit al zou vinden, dan zou je voor geboortebeperking in rijke landen moeten pleiten.
Zie bijvoorbeeld dit artikel:
https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/zelfs-de-klimaatcrisis-wordt-een-stok-om-de-migrant-mee-te-slaan~b23148d8/
Goede blog. Het is gewoon zo, en dat is niet gewoon.
Even los van dat er echt dingen moeten gebeuren op politiekeleiderschaal, helpt dit mij weer om weer eens kritisch naar mezelf te kijken. Want ik doe wel dingetjes, maar het kan echt wel beter. Ik zit bijvoorbeeld te twijfelen over het bestellen van wat leuke dingetjes via ali. Misschien toch maar niet doen. Nee, niet misschien, niet!
Nou kijk, doe je je portemonnee ook nog een plezier!
Ik voel je onmacht Lonneke, en ik voel met je mee.
Je verhaal doet me denken aan films. Dat je je hardop verwondert hoe het toch kán dat die personages niet doorhebben wat er aan het gebeuren is…
Alleen in dit geval zijn wij de personages. En de bazen van de wereld vinden verkiezingsuitslagen en draagvlak té belangrijk om ons te redden…..
Ja onmacht, dat is het inderdaad. Je ziet de wereld naar de knoppen gaan en je hebt het gevoel dat je er niks aan kunt doen. Daarom ben ik zo blij dat er bijvoorbeeld een 15-jarige scholiere was die wél iets besloot te doen met die onmacht.
We zijn zeker al te ver heen om het alleen te redden met geboortebeperking. Dat moet echter wel 1 van maatregelen zijn die worden genomen, anders is het dweilen met de kraan open. Ofwel de droom van de eeuwig groei moet worden losgelaten.
En die geboortebeperking is vanzelfsprekend voor de hele wereld. Voor de rijke landen omdat ze nu al zoveel uitstoten, voor de derde wereldlanden i.v.m. de potentie in de toekomst.
Het is voor mij zeker geen excuus om niets te doen, ik doe zelf al veel. Zo heb ik geen kinderen, geen auto, vlieg niet meer, geen open haard, eet vegan en streef actief naar zo weinig mogelijk plastic. Zoveel mogelijk zelf doen, en dan je hart maar vasthouden voor de toekomst.
Dat laatste zeker!
Helder en goed geschreven blog. Maar met massaal protest gaan we de planeet niet redden, is mijn overtuiging. In het rijke NL is er maar een kleine minderheid die zijn gedrag echt wil matigen, bijvoorbeeld met reizen. Zo vliegen veel babyboomers – de protestgeneratie van de jaren 60 – met hun goed gevulde pensioenportemonnee en lange bucketlist van continent naar continent om de lokale cultuur en natuur zelf te ervaren. Jaren geleden ontdekte ik bij een actie van Milieudefensie al dat deze generatie eigenlijk niet wil weten dat ze daarmee de leefwereld voor hun kleinkinderen verpesten. Maar onze nationale babyboomers reizen niet in hun uppie: de toerismebranche groeit wereldwijd als kool. Zolang we mondiaal gevangen blijven in een economisch systeem van rupsje-nooit-genoeg (meer consumptie want onze economie moet groeien) zie ik het somber in voor de generatie van Greta.
Ik weet geen andere manier meer, eerlijk gezegd. Ik zie het dus ook somber in.
En om die beschreven somberheid ook een bodem te geven.
Ik stem niet of zeer zelden op een politieke partij.
Ik stem met mijn gedrag en portemonee.
Immers….Wat je als mens niet koopt aan troep in winkel of via internet of aan gedrag laat zien( op straat, winkel en bij anderen )stopt ooit of vindt navolging.
Een winstpunt heeft dit voor mij so wie so. Ik heb een vrolijker humeur, ben veel minder bezig met “rupsje nooit gedrag ” en ben veel eerder tevreden.
Twee plastic zakken plastic aan de straat per jaar.
Een restafval container wat maar eens per twee jaar aan de straat hoeft.
Geen eindeloos zoeken naar spullen, want in een minimalistisch ingericht huis heb je het zo gevonden.
En altijd van alles te doen, verveel mij zelden, omdat ik heel veel zelf (ver) en (in) maak.
Begin altijd bij jezelf is mijn motto.
Los van alle dingen die je zelf kunt doen lijkt mij stemmen zeker ook belangrijk. Hoe meer stemmen naar groene partijen gaan, hoe duidelijker het signaal dat we willen dat politici de klimaatcrisis aanpakken, toch?
Zelf ervaar dat groen soms door lobby, financieen, belangen totaal geen groene activiteiten doet.
Politiek is een ingewikkeld ding.
Dus tja soms stem je groen en is pikzwart waar je ja tegen hebt gezegd helaas.
En ook prima toch dat iedereen daar zelf over mag beslissen.
Beslissingen over grote veranderingen kunnen alleen op politiek-bestuurlijk niveau worden genomen. Stemmen is dan wel het minste wat je kunt doen. Er heeft overigens nog nooit een groene partij geregeerd, dus ik snap niet helemaal hoe je nu al kunt weten dat groen ‘pikzwart’ zal zijn.