Desconectado

Kennen jullie die Asterix en Obelix waarin ze vrijgeleide A38 moeten bemachtigen? Zo waren mijn afgelopen dagen als emigrant-in-spé.

Ik verbeid mijn tijd nog steeds met het voor elkaar zien te krijgen van de absolute basics. Zoiets als telefoon en internet. Een eerste levensbehoefte, zeker als je in je uppie in een nieuw land zit en talloze dingen uit te zoeken hebt. Over extra GB’s, het systeem, een kapotte telefoon, geplande veroudering en Catch 22.

Nog nergens

It is a rough road. Ik woon nu bijna twee weken in Ribadesella en ik ben nog nergens. Nee, ik heb de afgelopen week geen huizen gekeken. Ik ben bezig geweest met regeldingen. En nou ja, ik heb koffie gedronken, alle dieren een knuffel gegeven en geluncht in het Ezelparadijs. En een buikvirusje of zo opgelopen. En een beetje in mijn huurauto door dat fantastische Asturiaanse landschap gereden. Me bedacht wat geweldig het toch is dat dit mijn achtertuin wordt.

Een doña nadie

Als ze me willen hebben tenminste. Ik ben hier een nobody, een doña nadie. Bij het openen van een bankrekening heb ik een verklaring moeten tekenen dat ik werkloos ben. Want ja, zelfstandige, dat ben je pas als je ingeschreven staat als autónoma. En om ingeschreven te worden als autónoma moet je eerst resident worden. En om resident te worden moet je… inkomen hebben. Ik ga hier van Catch 22 naar Catch 22. Heel leerzaam en je wordt er best bescheiden van.

Telefoonabonnement, stap 1

Goed, ik wilde dus een Spaans SIM-only abonnement. Daar begon het allemaal mee. In eerste instantie vooral om wat ruimer in de roaming-GB’s te zitten, zodat ik niet meer zo vaak naar het café of de bieb hoef voor mijn speurtochten op internet (van huizen- en autojacht tot regels en procedures). Daar bleek ik een NIE voor nodig te hebben, een Número de Identidad de Extranjero (dat was hoe ik mijn reis door een tunnel in ging).

Het politiebureau in Gijón

Afgelopen dinsdag reed ik met alle papieren die ik had naar het bureau de nationale politie in Gijón. Dat is hier zo’n 65 kilometer vandaan. Met de bus doe je daar vanaf Ribadesella ruim anderhalf uur over, maar gelukkig had ik de afgelopen week een huurauto.

Ik moest een nummertje trekken en na anderhalf uur was ik aan de beurt. Een zuinig kijkende mevrouw nam het formulier aan dat ik vooraf had ingevuld en begon te typen op haar computer. Daarna schreef ze een cijfer- en lettercombinatie op mijn formulier. Mijn NIE. En hups, ik zat in het systeem. Ze pakte een bruin dossier en zette daar mijn naam en mijn gloednieuwe NIE-nummer op. Er werd nog wat getypt en gestempeld en toen kreeg ik een nieuw formulier mee, voor het betalen van de leges.

Je kunt niet pinnen op het politiebureau. En dus word je met een formulier op pad gestuurd naar een bank.

Leges betalen kan niet op het politiebureau. Ze hebben daar geen pin en aan contant geld doen ze ook niet. In plaats daarvan word je weggestuurd met de opdracht om een bank te zoeken, daar je leges te betalen en dan met een bestempeld formulier weer terug te komen en een nieuw nummertje te trekken. Ze zeggen je ook niet waar de dichtstbijzijnde bank is, dat zoek je zelf maar uit.

Als je dan terugkomt met een door de bank bestempeld formulier, moet je weer een nieuw nummertje trekken.

En dus stond ik weer op straat en moest ik op zoek naar een bank. Bij het tweede kantoor dat ik vond had ik succes. Na een halfuurtje in de rij staan, mocht ik mijn geld overhandigen aan een meneer achter een loket. Met een verse bankstempel kon ik weer terug naar het politiebureau.

Een kwartier later stond ik buiten met een A4’tje met mijn NIE-nummer erop.

Ik was wel zo slim geweest om voordat ik op zoek ging naar een bank alvast een nieuw nummertje te trekken. En zo was al na twintig minuten weer aan de beurt. Ik overhandigde het betaalbewijs aan de mevrouw en die zocht mijn bruine dossier er weer bij om de procedure af te maken. Een kwartier later stond ik buiten met een A4’tje met daarop mijn naam, mijn NIE-nummer en een stempel en een handtekening.

Dit had allemaal vast veel erger gekund.

Het telefoonabonnement, stap 2

Weer thuisgekomen ging ik meteen aan de slag met het aanvragen van een telefoonabonnement. Ik vulde mijn NIE-nummer in en ging verder op het digitale formulier. Totdat ik stuitte op de hokjes waar je je bankrekening moet invullen. Ondanks dat superhandige Europese IBAN-systeem, waren de eerste twee letters van je bankrekening al ingevuld: ES. En nee, die kon je niet wijzigen in NL.

Om een Spaanse bankrekening te kunnen openen moet je… een Spaanse bankrekening hebben.

Ik bleek een Spaanse bankrekening nodig te hebben voor mijn telefoonabonnement. Op internet zocht ik naar banken in Spanje en zag dat de Triodosbank hier ook gevestigd is. Mooi, ik wil graag een verantwoorde bank. Op het formulier van de Triodosbank stuitte ik op de volgende hindernis. Om een Spaanse bankrekening te kunnen openen moet je… een Spaanse bankrekening hebben.

Ik probeerde andere banken, maar steeds kwam ik iets onmogelijks tegen. De ene keer kon het alleen als je resident was (en dat kan je alleen worden als je regelmatige inkomsten hebt op… een Spaanse bankrekening) en de andere keer vroegen ze om andere documenten die ik niet had.

Een bankrekening openen

De volgende ochtend liep ik een willekeurig bankfiliaal binnen in Ribadesella. Ik zei dat ik een bankrekening wilde openen en mocht meteen plaatsnemen. Dit is Spanje, weet ik nu. Dingen regel je hier niet online, maar in gebouwen. De bankmeneer was een uur bezig om een rekening voor me te openen. ‘Hoe lang zou dit in Nederland duren?’ vroeg hij. ‘Drie minuten,’ zei ik, ‘online’. Hij grijnsde een beetje beschaamd. ‘Wij gaan langzamerhand ook die kant op,’ zei hij.

Laten we het hopen.

De meneer stuitte op een document dat ik niet kon overleggen. Iets dat ik moest halen bij het politiebureau in Gijón.

Er zit nog wel een addertje onder het gras. De meneer stuitte op een document dat ik niet kon overleggen. Iets dat ik moest halen bij het politiebureau in Gijón. ‘Ik ga nu wel een rekening voor je openen, maar het kan zijn dat we nog contact met je opnemen omdat je toch dat document moet overleggen.’

Ik wacht inmiddels al een paar dagen met samengeknepen billen, maar tot nu toe gaat het goed. Fingers crossed.

Het telefoonabonnement, stap 3, 4, 5…

Ik ging met een Spaanse bankrekening op mijn naam weer terug naar dat digitale formulier van het telefoonabonnement. NIE-nummer check, bankrekening check, een creditcard, nou, die heb ik ook nog wel. Ik druk op send. Error. Het duurt even, maar dan heb ik door waar het aan schort. Ondanks het ongelooflijk internationale systeem van creditcards, moet het een Spáánse creditcard zijn. Voor het afschrijven van zeven hele euro’s voor het opsturen van een Spaanse SIM-kaart.

Ik kan ook naar hun winkel komen. Die zit in Gijón.

Ik ben het nu echt zat en stuur een bericht naar het twitteraccount van de telefoonaanbieder. Waarom moet het in vredesnaam een Spaanse creditcard zijn en kan dit niet anders?

Bewijs van mijn bankrekening

Het blijkt anders te kunnen. Ik kan ook naar hun winkel komen (die zit in Gijón…) en die zeven euro contant betalen. Maar voor het afsluiten van het abonnement hebben ze dan nog wel een bewijs van een automatische afschrijving van een ander bedrijf nodig, zodat ik kan aantonen dat mijn bankrekening ook echt van mij is.

Ik ontvang een mailadres waar ik mijn situatie kan voorleggen.

Ik leg uit dat die bankrekening nieuw is en dat als elk bedrijf om een automatische afschrijving van een ander bedrijf zou vragen, ik nooit aan mijn eerste automatische afschrijving kom. Ik stuur ze mijn contract met de bank, met mijn naam en het rekeningnummer erop. ‘Dit is toch ook een bewijs dat die rekening op mijn naam staat?’

Dat blijkt een te lastige vraag. Ik ontvang een mailadres waar ik mijn situatie kan voorleggen. Voor de helderheid: we hebben het nog steeds over het afsluiten van een eenvoudig SIM-only abonnement van 25 euro per maand.

‘We hebben nog een aantal documenten nodig’

Natuurlijk probeer ik ook andere telefoonproviders. Het eerstvolgende digitale formulier herkent mijn adres hier in Ribadesella niet, dus daar kom ik al helemaal niet ver. Bij de volgende kan ik zowaar het hele formulier invullen en als ik op send druk, krijg ik geen foutmelding. Al snel volgt er een mail. ‘We hebben uw aanvraag ontvangen, maar we hebben nog een aantal documenten van u nodig’. Ik stuur op wat ik heb. Scans van mijn paspoort, mijn NIE-nummer en het contract met de bank.

Er wordt om iets gevraagd, maar ik ben er nog niet precies achter wat het is. Laat staan hoe ik eraan kan komen.

Een dag later ontvang ik weer een mail. ‘¡Ups! La documentación que nos has enviado no está bien. ¡Oeps! De documenten die je ons hebt opgestuurd zijn niet goed. Er wordt om iets gevraagd, maar ik ben er nog niet precies achter wat het is. Laat staan hoe ik eraan kan komen (ik gok het politiebureau in Gijón). En óf ik eraan kan komen.

Terug naar Nederland

Ik geef het voorlopig op en verschuif mijn aandacht weer terug naar de Nederlandse kant. Ik heb immers nog een Nederlandse provider. De hoeveelheid roaming-GB’s binnen de EU zijn beperkt, maar wellicht zit er nog wat rek in mijn abonnement.

Wat blijkt? Voor 3 euro extra per maand kan ik van 5GB naar 8GB. Dat is voor mij op dit moment het verschil tussen zonder internet zitten en weer 3 hele GB’s ruimte. Ik kan het online regelen en het gaat meteen in. Vijf seconden later staat er 3GB extra op mijn tegoed.

Ik ga hoe je dingen regelt in Nederland nog heel erg missen.

Murphy

Voorlopig kan ik weer vooruit. Dacht ik.

In de loop van de volgende ochtend merk ik dat mijn telefoon niet meer oplaadt. Ik plug hem wel zeker twaalf keer opnieuw in, in drie verschillende stopcontacten. Maar niks. De batterij staat op 47%. Ik realiseer me dat ik bij 0% volledig desconectado ben. Met 3 extra GB’s of niet. Murphy komt langs.

Ik kan niks zonder telefoon. En een donkerbruin vermoeden zegt me dat het niet aan de oplader ligt.

Mijn tijd is beperkt. Voordat mijn telefoon dood is, moet ik eventuele gegevens eraf hebben gehaald. Bovendien kan ik niks zonder telefoon. Ik overweeg om in Ribadesella (een dorp van 6000 inwoners) te gaan zoeken naar een winkel waar ze opladers verkopen, maar een donkerbruin vermoeden zegt me dat het niet aan de oplader ligt.

Geplande veroudering

Mijn telefoon is bijna 2,5 jaar oud. Stokoud natuurlijk in de wereld van dit soort apparaten. Ik schreef al eens een blog over geplande veroudering (planned obsolescense). Apparaten gaan veel korter mee dan vroeger en dat doen fabrikanten expres. Want zo koop je sneller een nieuwe en dat houdt dan zogenaamd de economie draaiende. Zo groeit onze afvalberg van computers, laptops, tablets en telefoons tot een Mount Everest. Hoewel je beter Kilimanjaro kunt zeggen, want deze troep wordt grotendeels in Afrika gedumpt.

‘Ik kan hem repareren voor 35 euro. Daar komt dan nog een nieuw scherm van 120 euro bij.’

Ik vind op internet (nu het nog kan) een groot winkelcentrum langs de snelweg bij Oviedo, 80 kilometer hier vandaan. Ik stap in mijn huurauto en rijd erheen. Terwijl ik zoek naar elektronicawinkels, stuit ik toevallig op een reparatiebalie voor mobiele telefoons.

Ik geef mijn telefoon aan de man erachter en vertel hem wat het probleem is. Hij probeert wat opladers en zegt dat het euvel inderdaad in mijn telefoon zit. ‘Ik kan hem repareren voor 35 euro, maar er is een probleem’ zegt hij. ‘Als ik je telefoon openmaak zal het scherm breken. Een nieuw scherm kost 120 euro.’ 

Weinig keus

Dit is wat ik bedoel. Bedrijven maken elektronica tegenwoordig zo, dat je het binnen een paar jaar wel móet vervangen. En zelf repareren kan meestal niet. Maar ik heb weinig keus. En ook geen tijd om nog op zoek te gaan naar een fairphone. Die telefoon is mijn verbinding met de buitenwereld. Helemaal als je in je uppie in een nieuw land zit. Over een paar uur is de batterij dood.

En dus heb ik even later voor 120 euro een gloednieuwe mobiele telefoon die ik niet had gewild.

Geen internet

Murphy doet nog een plaagstootje als ik weer terug ben in Ribadesella. Ik ben de rest van de dag kwijt met het installeren van mijn nieuwe telefoon en het downloaden van programma’s en apps op het trage wifinetwerk van de bieb. Om half acht ‘s avonds ga ik moe en hongerig terug naar huis. Ik zet de roaming op mijn nieuwe telefoon aan en er gebeurt niks. Ik probeer van alles en er gebeurt niks. Nu heb ik een nieuwe telefoon, extra GB’s en ben ik nog steeds desconectado. Ik lees een analoog boek en ga slapen.

Echt jongens, als jullie nog eens over online dienstverlening in Nederland klagen, kom een weekje in Spanje wonen.

De volgende ochtend vertrek ik maar weer eens naar een café met wifi (de bieb gaat om 11.00 uur pas open) en stuur via twitter een bericht naar mijn Nederlandse telefoonprovider. Die stuurt me een online handleiding waarmee ik handmatig de internetverbinding op mijn telefoon kan instellen. En dat werkt.

Echt jongens, als jullie nog eens over online dienstverlening in Nederland klagen, kom een weekje in Spanje wonen.

De zee

Iets met een telefoon en internet, het heeft me al vele dagen gekost. En nog steeds ben ik er niet doorheen. Ik dacht dat ik met een kleine vier maanden zeeën van tijd had, maar dingen gaan hier langzaam. En dat geldt niet alleen voor een telefoonabonnement, maar voor ongeveer alles dat hier geregeld moet worden. Contracten, vergunningen, procedures. Het kopen van een huis duurt minstens zes tot acht weken.

Na weer zo’n dag van ruzie met het systeem loop ik naar de zee, op 10 minuten van mijn huis. En dan is alles weer goed. Asturias is zo mooi. Ik kom er wel.

Paso a paso. Stapje voor stapje.