Donkere dagen

Nou jongens, dat was de kortste dag. Hou vol. Ik heb in deze donkere dagen met mijn mede-Nederlanders te doen. Minder dan 8 uur per dag een soort van licht. Grijze luchten en regen.

Een schrale troost: in Spanje snakken ze naar regen. En ik ben er steeds zekerder van dat ik naar Asturias wil. Over de lengte der dagen en klimaatverandering.

Het voordeel van emigreren

Ik heb nooit per se uit Nederland weg gewild (om precies te zijn: uit Amsterdam). De voornaamste reden voor mijn emigratie is dat ik iets wil dat in Nederland onbetaalbaar is: een stukje land met uitzicht (en niet op de buren), een klein huisje en een vakantiehuisje erop. Maar ik geef toe, er zit een voordeel aan emigreren. Zonlicht. Het begon in Andalusië pas om 18.00 uur te schemeren en hier in Catalonië is het met 17.30 uur ook nog goed te doen.

Donkere maanden

Ik zag de laatste jaren steeds meer op tegen november en december. Het is zo donker, nat en grijs dan. Zelfs overdag wordt het nauwelijks nog licht, door die bijna continu aanwezige grauwe deken. Licht is essentieel om je een beetje lekker te voelen. Het helpt voor je slaapritme, het zorgt voor vitamine D en het is met name heel goed voor je humeur.

Het enige licht dat ik in deze maanden op werkdagen zag was tl-licht. Maar zelfs als je naar buiten mocht, hielp dat nog niet echt.

Toen ik nog op kantoor werkte vond ik deze maanden een geploeter. In het donker op de fiets door weer en wind naar het werk en in het donker weer naar huis. Het enige licht dat ik in deze maanden op werkdagen zag was tl-licht. Maar zelfs als je naar buiten mocht, hielp dat nog niet echt. Op zijn best kon je dan de grijze lucht bewonderen, op zijn slechtst werd je zeiknat. En je weet ook: je bent er nog lang niet, er volgen nóg een paar donkere maanden.

Ik schrijf nu als ‘oma vertelt’, terwijl jullie denken: ja duh, dit weet ik ook wel, ik maak het elke dag mee. Sterkte mensen, ga lekker in de kerstvakantie overdag naar buiten. En bedenk: ergens in maart wordt het vanzelf weer lichter.

Langer licht

Het is in Spanje in de winter langer licht. Zelfs in het noorden maakt het nog een aardig verschil. Ik heb het vorig jaar november (toen ik weer eens zat te somberen onder die grauwe deken) een keertje opgezocht. Op de kortste dag van het jaar is het in Oviedo in Asturias om precies te zijn 73 minuten langer licht dan in Amsterdam. Dat scheelt 5 kwartier, vind ik best substantieel. (Dat het ‘s ochtends zo laat licht wordt, komt omdat Spanje meedoet aan de Europese tijd, terwijl het daar eigenlijk veel te westelijk voor ligt.)

Zon en warmte, zon en warmte

Terwijl jullie in Nederland onder een grijze deken zaten, liep ik tot in november nog in T-shirtjes rond. Niet de hele dag hoor, wees gerust. Het verschil in temperatuur tussen dag en nacht is in Spanje veel groter dan in Nederland. In oktober, toen ik in Galicië was, begon ik met poep scheppen (in korte broek) bij een temperatuur van 7 graden. In de loop van de middag liep het op tot wel 27 graden. Dat was wat extreem, maar het temperatuurverschil tussen ‘s ochtends vroeg en ‘s middags was zowel in Valencia, als op Mallorca en in Andalusië zeker 12 graden.

Droogte

Dat komt met name door het gebrek aan wolken. Als het donker wordt, koelt het snel af en als de zon er weer bij komt, warm het ook snel weer op. En dat gebrek aan wolken betekent: geen regen. Man, wat voelde ik me als Nederlander het afgelopen halfjaar verwend. Ik loop inmiddels rond met een overdosis vitamine D in mijn lijf. De laatste regenachtige tijd die ik heb meegemaakt was in juli en augustus, in Asturias (waar anders). O ja, en tijdens dat weekje Nederland natuurlijk.

De enige serieuze regen die ik het afgelopen halfjaar zag? Dat was uiteraard in Asturias en in Nederland.

Sinds half september kan ik de regendagen in Spanje op 1 hand tellen: 3 in Galicië, 0 in Valencia, 0 op Mallorca, 1 in Andalusië en tot nu toe ook 0 in Catalonië. En het was warm dit jaar! Abnormaal warm. Temperaturen van 24 tot 27 graden in Galicië in oktober? Niet normaal, maar het was wekenlang van dat weer.

In Valencia waren ze wel klaar met het mooie weer. Mijn lerares Spaans wilde dolgraag weer eens een trui aan.

En ik zal jullie nog wat vertellen, in Valencia waren mensen begin november helemaal klaar met dat zomerse weer. Mijn lerares Spaans bijvoorbeeld, die wilde dolgraag weer eens een trui aan. En nu, met middagtemperaturen van 14 à 15 graden in Catalonië, weet ik niet zo goed waarom ik mijn winterjas heb opgehaald in Nederland.

Asturias

Als ik mensen vertel dat ik naar Spanje wil emigreren, denken ze meestal aan zonnig en warm weer. Veel mensen zijn verbaasd als ik zeg dat ik naar het noorden wil. En helemaal als ik vertel dat het in Asturias gemiddeld maar een paar graden warmer is dan in Nederland en dat er meer regen valt. Waarom, als je dan toch naar Spanje vertrekt, ga je niet lekker in dat zonnige zuiden zitten? Om meerdere redenen (zie deze blogpost over Asturias). En zie dit kaartje.

Regen

Mijn grootste aarzeling over Asturias was inderdaad het weer. Nog meer regen dan in Nederland? En regelmatig net zo kil? Maar inmiddels is er van die aarzeling steeds minder over. Misschien moet ik juist vanwege het weer wel naar Asturias. De klimaatverandering gaat in Spanje als een tierelier. Het land wordt jaar in jaar uit warmer en droger. Zelfs in Galicië en Asturias was er dit jaar een tekort aan water. Een ongekend fenomeen. De bosbranden waren een triest gevolg van deze extreme droogte.

Het is oneerlijk verdeeld in de wereld. Grote delen van Spanje zijn aan het verdrogen.

Het kaartje hierboven laat het onthutsende verschil zien in vegetatie tussen 2014 en nu. Grote delen van Spanje zijn aan het verdrogen. Een van de dingen die opvallen is dat de gehele noordkust van blauw naar groen is gegaan. Het is oneerlijk verdeeld in de wereld. Waar Nederlanders zeiknat regenen, snakken de Spanjaarden naar water. (De boeren tenminste. Er is hier verder al net zo’n klaagcultuur over het weer als in Nederland.)

Groen Asturias (nog wel)

En waarom vind ik Asturias zo mooi? Omdat het zo groen is. En wat wil ik daar? Groente verbouwen in een moestuin. Wat heb je daarvoor nodig? Regen. Natuurlijk is zon ook belangrijk. Het gemiddeld aantal zonuren per jaar is in Noord-Spanje nu 1717. (Ter vergelijking: in Nederland zijn het er 1521). Met de klimaatverandering gaat die zon waarschijnlijk alleen maar meer schijnen.

Zonovergoten najaar

Maar dat alles laat onverlet dat ik de afgelopen zonovergoten maanden heerlijk vond! En ook in december nog. In Andalusië zag ik die koperen ploert elke ochtend tussen 7.30 en 7.45 uur achter de bergen tevoorschijn komen om de vrieskou te verdrijven. Hier in Catalonië loop ik buiten te zweten in mijn winterjas als ik één van de honden uitlaat.

Toen ik naar Nederland ging, keek ik voor de grap eens naar het weer in Asturias. Man, man, man, waarom wil ik daar wonen?