Financiële onafhankelijkheid Europese stijl

Ik had gisteren een primeur. Ik was voor het eerst bij de BENL FIRE Meet Up. De wat? De Belgium-Netherlands Financially Independent Retire Early Meet Up. De wat? Een bijeenkomst met een stuk of 25 Belgische en Nederlandse bloggers en bloglezers die financiële onafhankelijkheid nastreven.

Was heel prettig om eens ‘onder mekaar’ te zijn. Interessante discussies gehad. Er ontstond ter plekke een Europese variant op het nogal Amerikaanse FIRE-principe.

Mensen die dezelfde taal spreken

Cheesy Finance (Mr CF) en Amber Tree Leaves organiseerden voor de 3e keer een bijeenkomst voor mensen die met financiële onafhankelijkheid (FO) bezig zijn. Heel leuk om collega-bloggers in het echt te ontmoeten! Mensen die dezelfde taal spreken en die het dus doodnormaal vinden dat de lunch BYO is en het diner potluck. Tussendoor waren er ook presentaties. De eerste twee, van Divnomics en van Financial Freedom Sloth, sloten naadloos op elkaar aan: een Europese kijk op financiële onafhankelijkheid.

Waarom is FIRE in Europa nog zo klein?

Divnomics was het opgevallen dat het FIRE-fenomeen in Amerika veel bekender is dan in Europa. Er zijn honderden Amerikaanse blogs over financiële onafhankelijkheid, maar de blogs in Nederland en België zijn op 2 handen te tellen. Ze vroeg zich af hoe dat kwam. Volgens haar waren dit de belangrijkste redenen:

• Allereerst de cultuur. Wij praten niet over onze financiën. Waar in de Amerikaanse media met enige regelmaat verhalen staan over mensen die al op jonge leeftijd een vermogen hebben vergaard door zuinig te leven, wordt er hier weinig over geschreven. We doen er nogal besmuikt over.
• Ten tweede: het totaal verschillende belastingsysteem. Met ons progressieve belastingstelsel duurt het veel langer voordat je financieel onafhankelijk bent dan in de VS. Bovendien belasten wij niet alleen arbeid, maar ook vermogen. Dit vertraagt FO worden nog eens extra.

Andere kijk op financiële onafhankelijkheid

Mr CF deed een rondje: wie kent er iemand die voor zijn 40e financieel onafhankelijk was geworden? Niemand, zo bleek. Zijn vervolgvraag vond ik nog interessanter. Wie streeft er hier letterlijk naar financiële onafhankelijkheid? Er gingen een paar handen omhoog. En wie streeft er hier naar meer geluk en doen wat je leuk vindt? Er gingen een heleboel handen omhoog. En dat is precies wat ik in een andere kijk op financiële onafhankelijkheid betoogde. Het gaat niet om nooit meer hoeven werken. Het gaat om vrijheid.

Exitstrategie voor Europeanen

En toen kwam Financial Freedom Sloth (FFS) met een exitstrategie voor Europeanen. Hij rekende voor dat als je in België met een netto salaris van 2.000 euro van 1.500 euro per maand gaat leven, je 23 jaar zou moeten werken om helemaal FO te worden. Dat is bijster lang.

If you can’t beat the system, join the system!

En wat had hij daarop bedacht? If you can’t beat the system, join the system! Het progressieve belastingstelsel van België zorgt ervoor dat de eerste 7.400 euro die je verdient onbelast zijn. Als je eerst heel veel gaat werken en heel veel opzij zet, valt je inkomen deels in dat dure 50% belastingtarief. Maar als je iets van je verdiensten opschuift naar ná je (semi-)financiële onafhankelijkheid, dan betaal je 0% belasting.

Je zou dan ‘maar’ zo’n 15 à 16 jaar fulltime hoeven te werken en daarna nog zo’n 20 jaar slechts 3 maanden per jaar (of minder, afhankelijk van je salaris). In die 3 maanden verdien je die belastingvrije 7.400 euro. Wat zijn nou 3 maanden werken op een heel jaar?

Loondienst of zzp’er?

Voor Nederland zijn de getallen vergelijkbaar. In loondienst kun je bij ons een kleine 6.500 euro belastingvrij verdienen. Als zzp’er kan dit veel meer zijn. Met de MKB-winstvrijstelling kom je op 7.600 euro. Als je het urencriterium van 1225 uur per jaar haalt, kun je als zzp’er zelfs 24.000 euro belastingvrij verdienen.

Klein inkomen in plaats van 100% FO

Er zitten natuurlijk best wat haken en ogen aan (hoe vind je jaar in jaar uit weer zo’n tijdelijk baantje), maar ik vind het een leuke manier van omdenken. Het sluit aan bij die andere kijk op financiële onafhankelijkheid: doen wat je graag doet. Dat wordt makkelijker als je maar een klein inkomen hoeft te vergaren. Niemand wil fulltime thuis op de bank zitten. En het past dus beter bij het Europese belastingstelsel.

Is ‘join the system’ ethisch?

De vraag is of het ethisch is om bewust te proberen om zo min mogelijk belasting te betalen. Ik ben eigenlijk juist blij met ons progressieve belastingstelsel. Mijn vader zei altijd: iedereen die klaagt dat hij veel belasting betaalt is bevoorrecht.

Het zou schelen als we niet meer ons hele leven zouden fixeren op het hebben van betaald werk. Divnomics constateerde terecht dat het raar is dat we niet eens een woord hebben voor mensen die niet meer hoeven te werken voor hun geld. Je werkt of je bent gepensioneerd. Maar wat nou als je hele andere keuzes maakt?

BENL FIRE Meet Up goes Europe?

Er is nog genoeg om over te discussiëren bij een volgende BENL FIRE Meet Up. De ambities zijn hoog. Mijn collega-bloggers zouden het liefst een Europese FIRE Meet Up organiseren. Met honderden mensen in plaats van 25. Een mooie plek om van gedachten te wisselen over een radicaal andere kijk op werk en inkomen.