Misschien wel de beste tip voor 2020: maak een pelgrimstocht

Sta je in je leven al een tijdje op een kruispunt? Overweeg een pelgrimstocht of Camino in 2020. Het heeft mijn leven voorgoed veranderd. Zonder pelgrimeren woonde ik nu niet op het platteland van Noord-Spanje.

Wandelen heelt

Een nieuw jaar, een nieuw decennium zelfs. Het jaar 2020 is al begonnen, maar voor dit voornemen is het zeker nog niet te laat: maak dit jaar een pelgrimstocht! Het is misschien wel de beste tip die ik mensen kan geven. Zeker als je weleens twijfelt of je in het leven nog op de goede weg zit.

Wandelen heelt. Er is bijna niks waar wandelen niet goed voor is. Het is gezond, het helpt je te ontspannen en het helpt je om beter na te denken. Het is bewezen dat alleen al het kijken naar een boom een positief effect op mensen heeft. Laat staan als je ertussen gaat lopen.

Pelgrimeren

Maar waarom dan pelgrimeren en niet gewoon wandelen? Vroeger had een pelgrimstocht een religieus doel en voor sommige mensen is dat nog steeds zo. Maar tegenwoordig lopen steeds meer mensen een Camino omdat ze met een vraagstuk zitten, of omdat ze iets ingrijpends hebben meegemaakt. Het verlies van een dierbare bijvoorbeeld.

Het idee van pelgrimeren is dat je een aantal weken (of nog veel langer) met jezelf op pad bent. Het liefst vertrek je alleen, met een zo licht mogelijke rugzak (fysiek dan, wat je geestelijk meedraagt verschilt per persoon). Het doel is niet aankomen op je bestemming. Der Weg ist das Ziel. Het doel is de weg zelf. Alle dagelijkse routine – je werk, je comfort, je eigen omgeving – laat je thuis.

En dan gebeuren er dus dingen.

Verslaafd

Ik ontdekte pelgrimeren in 2011. Ik was een halfjaar eerder begonnen aan het Pelgrimspad, van Amsterdam naar Den Bosch. Gewoon dagetappes, met het vage idee om op deze manier helemaal door te lopen naar Santiago de Compostella. Ooit. Misschien. Wie weet. Toen ik Den Bosch naderde, werden de reistijden steeds langer en moest ik bedenken wat ik daarna ging doen.

Het werd de Via Monastica, die van Den Bosch naar Rocroi in Noord-Frankrijk loopt. De eerste keer liep ik zes dagen. Ik sliep onderweg onder meer in de pelgrimshoeve Kafarnaüm in Vessem en in de Norbertijnenabdijen van Postel en Tongerlo. Ik vond het geweldig. Na die zes dagen besloot ik dat ik uiteindelijk helemaal door wilde lopen naar Santiago.

Ik raakte al snel verslaafd aan pelgrimstochten, of Camino’s, zoals ze die routes hier in Spanje noemen. Sinds 2010 liep ik het Pelgrimspad (Amsterdam – Den Bosch), de Via Monastica (Den Bosch – Rocroi) de Via Lemovicensis (Rocroi – Vézelay), een route door de Morvan tussen Vézelay en Le Puy en Velay (geen officiële pelgrimsroute), de Via Podiensis (Le Puy en Velay – St Jean Pied de Port), de Camino Francés (St Jean Pied de Port – Santiago de Compostella), de Via de la Plata (Sevilla – Astorga) en de Camino del Norte (Irún – Villaviciosa).

En het kriebelt alweer.

De lol van een Camino

Het is moeilijk om uit te leggen wat pelgrimeren zo bijzonder maakt. In mijn boek schreef ik er dit over:

Pelgrim zijn gaat in je bloed zitten. (…) Dat is lastig uit te leggen aan mensen die het nog nooit gedaan hebben. Objectief gezien is pelgrimeren nogal een beproeving. Je staat ’s ochtends heel vroeg op, soms als het nog donker is. (…) Je propt je niet meer zo schone spullen in je rugzak en je gaat lopen. Ook als het buiten donker of koud is. Of het regent. Dat doe je urenlang, totdat je lijf op allerlei vreemde plekken zeer doet.

Ergens in de middag kom je aan in een of ander gat en dan ga je in de rij staan voor de pelgrimsherberg. Als je pech hebt (of er jonger uitziet dan vijftig) krijg je een bovenbed toegewezen. Dat stapelbed is vaak een wat krakend oud geval, waar duizenden pelgrims voor jou al in geslapen hebben. Op een gemiddelde slaapzaal passen zo’n twintig tot vijftig pelgrims. Mannen en vrouwen door elkaar, dus je hebt er gegarandeerd een paar stevige ronkers bij.

Nadat je in de rij hebt gestaan voor de douche en het wassen van je kloffie van die dag, begint het vervelen. Het is drie uur ’s middags en de siësta is bezig. Het dorp is in diepe slaap en zelfs het plaatselijke café is dicht. Na uren van lummelen mag je om negen uur naar bed. De volgende dag herhaal je dit. En de dag erna ook. Net zolang totdat je in Santiago de Compostella bent.

Pelgrimeren is dus fantastisch. En heel geschikt voor mensen die niet meer zo goed weten wat ze met hun leven aan moeten. De Camino zit vol met dat soort mensen. En het is heerlijk om onder het lopen en in de herberg tegen volslagen vreemden je hart op je tong te leggen. Zij doen dat ook bij jou. Het schept een kameraadschap van honderden kilometers.

Caminomagie

Ik kan het nog steeds niet beter uitleggen. Het is echt niet zo dat je onderweg de hele tijd over de zin van het leven loopt na te denken. Het is meestal veel banaler: bij die boom moet ik vast naar links en ik hoop dat er in het volgende dorp een bakker is. En toch gebeurt er altijd wat met je.

Het is het tijdelijk terugbrengen van je leven tot de essentie: lopen, eten, slapen. Je zorgen gaan over of je op tijd water vindt en of er aan het eind van de dag een bed voor je is. Je loopt wekenlang in dezelfde kleren en op de Camino is iedereen gelijk. Of je thuis nou automonteur of bankdirecteur bent.

Er zijn wel wat fysieke verklaringen. Stofjes die je lichaam aanmaakt door elke dag te lopen, elke dag buiten te zijn, geen mentale stress te ervaren en fantastisch te slapen. Maar er is ook zoiets als Caminomagie.

Heilig jaar

En 2020 is een goed jaar om zo’n tocht te lopen. Allereerst omdat dat dit jaar is. Maar ook omdat 2021 een heilig jaar is. Elk jaar waarin de naamdag van Sint Jacob (Santiago, 25 juli) op een zondag valt, is een heilig jaar. In die jaren is het altijd (nog) veel drukker op de Camino, omdat dit blijkbaar extra karmapunten geeft. Het laatste heilige jaar was 2010, dus dat is alweer even geleden. De verwachting is dat pelgrims in 2021 massaler dan ooit op pad gaan. Beter dit jaar lopen dus.

Mocht je overigens een ‘eenzame route’ willen lopen, zoals de Via Monastica of de Via Lemovicensis, dan maakt zo’n heilig jaar waarschijnlijk niet zoveel uit.

Meer tips!

Denk je er weleens over na om in je leven een andere weg in te slaan? Een pelgrimstocht lopen is een geweldige start! Ik schrijf binnenkort een vervolg met tips voor aspirant-pelgrims (ja echt, ik ga een blogpost vol met tips schrijven).