Wanneer is een emigratie voltooid?

Als je in je nieuwe land een kapper en een tandarts hebt natuurlijk. Een verslag van mijn laatste ‘voor het eersts’.

Tweedehuizenland

Je kunt in allerlei gradaties emigreren. Spanje is bijvoorbeeld een typisch tweedehuizenland: veel Nederlanders wonen hier maar een deel van het jaar. In 2020 stonden 46.735 Nederlanders ingeschreven bij Spaanse gemeenten (waarvan 200 in Asturias), maar dat wil niet zeggen dat dit ook het aantal Nederlandse emigranten in Spanje is. Veel mensen zullen hier (een deel van het jaar) verblijven zonder zich in te schrijven. En andersom: veel mensen die ingeschreven staan wonen niet het hele jaar in Spanje.

Zo stonden er in het najaar van 2020 maar 15.035 Nederlanders geregistreerd bij de Spaanse sociale zekerheid. Daar sta je automatisch ingeschreven als je in Spanje in loondienst bent of als zelfstandige werkt. Tweederde van de Nederlanders die ingeschreven staat bij een Spaanse gemeente werkt dus niet in Spanje. Of in ieder geval niet wit.

Ik ben alles

In Spanje bestaat er verschil tussen ingeschreven staan bij een gemeente en inwoner (resident) zijn, in tegenstelling tot in Nederland. En dan is er ook nog een verschil tussen ‘resident’ en ‘fiscaal resident’ zijn. Bij mij is het makkelijk: ik ben alles. Ingeschreven bij de gemeente, resident, fiscaal resident en ingeschreven bij de sociale zekerheid als zelfstandig ondernemer.

Alleen mijn nationaliteit is nog Nederlands. De Spaanse nationaliteit aannemen betekent dat ik mijn Nederlandse nationaliteit kwijt zou raken en dat wil ik niet. Die keus heeft als voornaamste nadeel dat ik voor de landelijke verkiezingen wel in Nederland mag stemmen, maar niet in Spanje.

Verder heb ik in Nederland alleen nog een bankrekening, een fiets en een tas met saunaspullen.

Helemaal emigreren

Ik heb de keus om helemaal te emigreren bewust gemaakt. Half in Nederland en half in Spanje leven maken veel dingen ingewikkeld en onpraktisch. En dus is alles Spaans bij mij: ik heb een Spaans telefoonnummer, een Spaans kenteken, een Spaans rijbewijs, een Spaanse bankrekening, Spaanse verzekeringen en ik betaal Spaanse belastingen.

En dan zijn er natuurlijk nog allerlei andere dingen die je moet inregelen als je in een nieuw land gaat wonen. Ik heb een vaste garage, een huisarts, een dierenarts, een boekhouder, een zwemabonnement, drie (digitale) krantenabonnementen, vrijwilligerswerk, een badmintonclub (pré-covid19) en zelfs een schoorsteenveger. En ik ken inmiddels alle bezorgjongens van SEUR, UPS, Correos Expres, MRW, GLS, Nacex en Tipsa.

Een loodgieter

Ik heb ook een loodgieter, alleen heb ik die nog nooit gezien. Toen ik hem benaderde via whatsapp vanwege een verstopping, kreeg ik een spraakbericht van hem terug. Stap voor stap legde hij me uit wat ik eerst zelf nog even moest proberen. Zeg maar de loodgietersvariant van ‘Have you tried turning it off and on again?’ En ja hoor, dat werkte. Dus deze man blijft.

Er stonden nog slechts twee dingen op het lijstje die eindelijk eens moesten worden afgevinkt: de kapper en de tandarts. Ik ken genoeg emigranten die nog jarenlang hun vaste kapper in Nederland aanhielden. En ik ken er ook eentje die na 13 jaar nog steeds in Nederland naar de tandarts gaat. Het zijn van die dingen.

De kappersschool

Ik ging in Amsterdam de laatste jaren naar de kappersschool. Dat was een bezuinigingsmaatregel geweest. Van 50 naar 15 euro. Eigenlijk een beetje overbodig, want ik ging niet vaker dan eens per halfjaar. Ik hou er niet van, dat gefrut en die verplichte praatjes. In eerste instantie hield ik vast aan de kappersschool. Was best te combineren met bezoeken aan Nederland.

Bij het laatste bezoek zat mijn programma zo vol, dat het enige wat nog lukte een kapper ergens in de buurt van mijn ouders was. Mijn moeder en ik gingen er gezellig samen op de fiets naartoe en zij nam de praatjes met de kapper voor haar rekening, dus het was eigenlijk ideaal. En ik werd hartstikke goed geknipt.

‘Laagjes’ in het Spaans

Een halfjaar later begon de covid-ellende. Reizen naar Nederland werd heel ingewikkeld en toen nog eens drie maanden later de Spaanse kappers weer open gingen, waren er negen maanden voorbij zonder knipbeurt. Op goed geluk maakte ik een afspraak bij een lokale kapper. Ik checkte vooraf in het woordenboek nog wel even wat ‘laagjes’ waren in het Spaans.

Er was een aangename verrassing: mijn kapper zweeg bij het knippen. Ik krijg inmiddels de indruk dat ik geen toevalstreffer had. Spaanse kappers doen blijkbaar niet aan obligate kletspraatjes. Totaal tegen de verwachting in. Over haar knipkunsten was ik iets minder te spreken.

Kapper check

Maar ja, de coronacrisis duurde voort. En mijn haar groeide door. Dit keer pakte ik het anders aan. Ik besloot het in een appgroepje met (op mij na) alleen maar Asturiaanse meiden te gooien. Wisten zij een goede kapper? Een van hem tipte een kapper hier in een dorp verderop. Daar ben ik onlangs heen gegaan. En wat bleek? Ze was aardig, ze kon knippen en ze deed het snel. Ze wilde natuurlijk even weten waar ik vandaan kwam en hoelang ik al in Asturias woonde, maar het knippen ging verder in stilte. Check. Ik heb een Asturiaanse kapper.

Sluitstuk

De tandarts is een ander verhaal. Ik zit in het Spaanse ziekenfonds en de tandarts wordt niet vergoed. Ik heb de indruk dat alleen kinderen regelmatig op controle gaan en dat volwassen pas een tandarts bellen als het pijn doet. In Nederland was ik geen held, dus een lokale tandarts organiseren had nooit hoog op mijn emigratieregeldingenlijstje gestaan. Het ging dus op de Spaanse manier. Ik voelde ergens wat en dat leek me een ‘mooie’ aanleiding om werk te maken van het sluitstuk van mijn emigratie.

Contant afrekenen

De tandarts zat ergens op de tweede verdieping van een huizenblok. Hij vond mijn naam te moeilijk, dus hij besloot me ‘Ámsterdam’ te noemen. Vooruit. In tegenstelling tot wat ik in Nederland gewend was, deed deze tandarts geen rondje langs de velden. Hij ging meteen op de plek af waar ik iets gevoeld had. En meteen werden er röntgenfoto’s gemaakt. Hij stelde een diagnose en ging aan het werk. Ruim een halfuur later was het eerste deel van de behandeling klaar. Ik moest de week daarop terugkomen.

Ik vroeg hoe het met betalen ging. ‘O, dat kan de volgende keer wel. Graag contant geld meenemen.’ Natuurlijk. Een tandarts die zwart werkt. Het is een wonder dat dit land nog niet failliet is. Ik ben teruggekomen, heb hem zijn behandeling laten afmaken, maar qua tandarts zoek ik nog even verder…

Ik zeg emigratie voltooid.