Wij Hollandse emigranten

Volgens een onderzoek naar Nederlandse emigranten zitten wij Nederlanders in den vreemde de hele dag oranjebitter te drinken, Lingo te kijken en Sinterklaasliedjes te zingen.

Pepernoten

O ja. Ik heb me in mijn fotoarchief rot gezocht naar een typisch Hollandsch plaatje. Oranje, hossende mensen, een oliebollenkraam, schaatsers, koek en zopie, molens, tulpen, niks kunnen vinden.

Deze is uit de oude doos. Ik ben er vrij zeker van dat ik hier pepernoten sta te maken, want dat was ongeveer het enige wat ik op die leeftijd kon. Toch nog Hollands dus.

Onderzoek Meertens instituut

Het Meertens instituut publiceerde gisteren het rapport ‘Vertrokken Nederlanders‘, een onderzoek naar het gebruik van de Nederlandse taal en cultuur door emigranten. Ik heb aan twee van hun enquêtes meegedaan en verbaasde me toen al enigszins over de vragen.

Of ik nog Nederlands sprak met mijn ouders. Of met andere familieleden. Ja duh. We zijn niet opeens Engels met elkaar gaan spreken. Voor de duidelijkheid: het onderzoek werd niet gedaan onder tweede- of derdegeneratiemigranten. Ruim 90% van de ondervraagden is zelf geëmigreerd en 93,7% heeft Nederlands (of een dialect) als moedertaal.

Daarna volgden vragen als of we nog weleens naar de Nederlandse radio luisterden, Nederlandse boeken lazen of via internet in aanraking kwamen met de Nederlandse taal. En toen bleek dus bijvoorbeeld dat ruim 90% nog regelmatig Nederlands gebruikte op social media en 11,2% dit ‘zelfs dagelijks’ doet.

Je verwacht het niet.

Koningsdag

Ook bleek dat 63,4% van de mensen die de enquête in het Nederlands had ingevuld nog weleens stilstond bij Nederlandse feest- of gedenkdagen. Dat is het clichébeeld. Dat Nederlanders in het buitenland op Koningsdag massaal aan de oranjebitter gaan.

Maar een Nederlandse feest- of gedenkdag is een nogal ruim begrip. Ik heb ‘ja’ ingevuld, alleen al omdat ik uit respect nog gewoon op 4 mei twee minuten stil zit te wezen. Verder werden bijvoorbeeld oudejaarsavond, carnaval en de religieuze feestdagen genoemd. Maar sinds wanneer zijn die Nederlands?

Natuurlijk, er zijn heus Nederlanders die in den vreemde nog gewoon Sint Maarten en Sinterklaas vieren. Het rapport zegt echter niks over percentages en ik gok zomaar dat die laag zijn.

Hagelslag

Tot slot nog een ander cliché. De afdeling pindakaas, hagelslag, pepernoten, boterkoek, snert en krentenbollen. Verrassing: een whopping 97,6% van de ondervraagden maakt, koopt of eet nog weleens typisch Nederlandse lekkernijen.

Waarom zou je niet even een zak drop in je tas stoppen als je toch in Nederland bent? Maar met die ene zak drop zou je al bij die 97,6% horen. Wederom zegt het onderzoek namelijk niks over hoe váák Nederlanders in het buitenland nog aan de hutspot zitten.

Klein Holland

En nu hebben we dus weer dat clichébeeld van de Nederlander die wel emigreert, maar in zijn nieuwe thuisland gewoon een een ‘klein Holland’ creëert. En ja, die mensen zijn er. Maar om op basis van dit onderzoek te concluderen dat ‘Nederlanders vasthouden aan hun eigen taal en cultuur’ gaat mij wat ver.

Ik snap heus wel dat dit onderzoek niet gaat over de mate van integratie van Nederlanders in het buitenland, maar het laat de indruk achter dat het er wél iets over zegt. Dat wij Nederlanders de hele dag met een schaal borrelnoten op tafel naar de Nederlandse tv zitten te kijken.

Van twee walletjes

Het kan ook allemaal tegelijk hè? Én Nederlands spreken met je ouders én Spaans met je buurvrouw. Én erwtensoep maken én gazpacho. Én Nederlandstalige media volgen én Spaanstalige.

Ook al blijf ik de rest van mijn leven in Spanje wonen, ik zal altijd mijn Nederlands onderhouden. Ik hou van taal en Nederlands is een prachtige taal. Bovendien verdien ik er mijn geld mee. En tegelijkertijd zal ik altijd aan mijn Spaans en mijn Engels blijven spijkeren.

Ik eet hier meer pindakaas dan ik ooit in Nederland heb gedaan. Hallo veganistische levensstijl. Maar in de feestmaand eet ik nu turrón in plaats van pepernoten of kerstkransjes. En vandaag ga ik naar een van de jaarlijkse kastanjefeesten.

Je zou toch gek zijn als je als emigrant niet van twee walletjes zou eten?